ਮੌਤ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਡਰ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਮੌਤ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਨ ‘ਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਇਹ ਜਾਣਨ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਤਸੁਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਵੇਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਕਈ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਰੁੜ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਲੱਛਣ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲੱਛਣ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਮਹਿਮਾਨ ਹੈ।
ਸ਼ਿਵ ਪੁਰਾਣ ‘ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੌਤ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮੂੰਹ, ਜੀਭ, ਅੱਖਾਂ, ਕੰਨ ਅਤੇ ਨੱਕ ‘ਚ ਜਲਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜਲਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਿਵਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਸਰੀਰ ਨੀਲਾ ਜਾਂ ਪੀਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਕਈ ਲਾਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇੜੇ ਹੈ।
ਗਰੁੜ ਪੁਰਾਣ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਮਦੂਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨੇੜੇ ਖੜ੍ਹੇ ਦੇਖ ਕੇ ਵਿਅਕਤੀ ਬਹੁਤ ਡਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦਾ।
– ਜਦੋਂ ਮੌਤ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸੁਣਨ ਅਤੇ ਬੋਲਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਨਾ ਕੁਝ ਸੁਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੁਝ ਬੋਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵਿਅਕਤੀ ਬੋਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਬੋਲੀ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਵਿਅਕਤੀ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਚਿਹਰਾ ਦੇਖਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਵਿਗੜਿਆ ਹੋਇਆ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਤੇਲ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ।
– ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਾੜੇ ਕਰਮ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਉਹ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਝੱਲਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਮੌਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।